تخلیه الکترواستاتیکی (ESD) یکی از پنهان‌ترین اما پرهزینه‌ترین تهدیدها در صنایع الکترونیکی به شمار می‌آید. هرچند ممکن است این پدیده در ظاهر تنها یک شوک خفیف یا جرقه بی‌اهمیت به نظر برسد، اما در عمل می‌تواند منجر به خرابی محصولات، افزایش نرخ بازگشت کالا، توقف خطوط تولید و آسیب‌های اعتباری برند شود.
برآورد هزینه‌ها و خسارات ESD در سطح جهانی
-
طبق آمار مؤسسات صنعتی (مانند ESD Association)، بین 8 تا 33 درصد خرابی‌های قطعات الکترونیکی در مرحله‌ی تولید یا پس از فروش، مستقیماً به ESD مربوط می‌شود.
-
تخمین زده می‌شود که صنایع الکترونیک جهانی سالانه بیش از 5 میلیارد دلار فقط به دلیل خرابی‌های ناشی از ESD متحمل زیان می‌شوند.
انواع خسارات ناشی از ESD:
| نوع خسارت | توضیح |
|---|---|
| خرابی آشکار (Catastrophic) | قطعه به‌طور کامل از کار می‌افتد و بلافاصله در تست یا هنگام استفاده دچار اختلال می‌شود. |
| خرابی پنهان (Latent Damage) | قطعه در ابتدا سالم به نظر می‌رسد، اما به مرور زمان دچار عملکرد ناپایدار یا خرابی می‌شود. |
| کاهش عمر مفید (Degradation) | استهلاک زودهنگام قطعات به دلیل آسیب سطحی یا داخلی ناشی از تخلیه الکتریکی. |
نمونه هایی از خسارات در بخش‌های مختلف صنعت:
| بخش صنعتی | اثرات تخلیه الکترواستاتیکی (ESD) |
|---|---|
| تولید بردهای الکترونیکی (PCB) | نرخ بالای ضایعات، بازکاری، تأخیر در تحویل |
| تجهیزات پزشکی | خطای ناگهانی عملکرد، تهدید جان بیماران، بازگشت گسترده‌ی دستگاه‌ها |
| صنایع خودروسازی | خرابی سیستم‌های حساس مثل ایربگ، ECU و سنسورها |
| مخابرات و شبکه | افت سیگنال، آسیب به چیپ‌های شبکه، از کار افتادن پورت‌ها |
| هوافضا و صنایع دفاعی | بروز خطاهای حیاتی در پرواز یا تجهیزات کنترلی |
نتیجه گیری:
تخلیه الکترواستاتیکی یکی از دلایل پنهان اما اصلی در کاهش کیفیت، افزایش هزینه‌های تولید و خرابی زودهنگام قطعات الکترونیکی است. سرمایه‌گذاری در کنترل ESD نه‌تنها یک هزینه اضافی نیست، بلکه یکی از مهم‌ترین اقدامات برای حفظ کیفیت، امنیت و کاهش هزینه‌های پنهان در صنعت الکترونیک به‌شمار می‌رود.
